- Na Podkarpaciu powstaje pierwsza w Polsce wieża dla nietoperzy, która ma zapewnić im całoroczne schronienie.
- Inwestycja jest częścią międzynarodowego projektu Life+ Podkowiec Towers, mającego na celu ochronę zagrożonych gatunków nietoperzy.
- Wieża ma kształt dawnych wież kościelnych i zapewni stabilny mikroklimat dla hibernacji.
- Czy to innowacyjne rozwiązanie faktycznie uratuje populację tych pożytecznych ssaków?
Wieża dla nietoperza. Pierwszy taki obiekt w Polsce powstaje na Podkarpaciu
Na Podkarpaciu, w Rymanowie, powstaje pierwszy w Polsce wyjątkowy obiekt zaprojektowany specjalnie z myślą o nietoperzach. Jest to około piętnastometrowa wieża, która swoim kształtem przypominać będzie dawne wieże kościelne, charakterystyczne dla architektury południowej Polski. To innowacyjne rozwiązanie ma służyć ochronie tych niezwykle pożytecznych ssaków, zapewniając im bezpieczne warunki do całorocznego bytowania – zarówno w okresie letnim, jak i podczas zimowej hibernacji.
Budowa wieży wpisuje się w realizację międzynarodowego projektu Life+ Podkowiec Towers, prowadzonego wspólnie przez Lasy Państwowe, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „Pro Natura” oraz partnerów z Czech, Słowacji i Rumunii. Jest to jeden z najbardziej nowatorskich projektów transgranicznych dotyczących ochrony nietoperzy w Europie. Jak podkreślają organizatorzy, obiekt został zaplanowany w odpowiedzi na rosnący problem zanikania naturalnych siedlisk nietoperzy. Dawniej ich głównym miejscem schronienia były poddasza starych budynków, które obecnie często stają się dla nich niedostępne ze względu na remonty, termomodernizacje czy zwykłą likwidację starych zabudowań.
Wnętrze wieży zostanie wyposażone w spiralnie ułożone przegrody, które zagwarantują stabilny mikroklimat – kluczowy dla prawidłowej hibernacji tych zwierząt. Dzięki temu nietoperze będą mogły bezpiecznie przezimować, nie narażając się na gwałtowne zmiany temperatury czy zbyt niską wilgotność. Ważnym elementem jest także fakt, że obiekt pozostanie zamknięty dla ruchu turystycznego. Dostęp do niego będą mieli jedynie naukowcy i osoby bezpośrednio zaangażowane w projekt, co dodatkowo ograniczy ryzyko niepokojenia zwierząt.
Wybraliśmy lokalizacje, w których brakuje odpowiednich schronień na poddaszach lub ich dalsza dostępność jest zagrożona. W takich przypadkach ratunkiem dla nietoperzy może być alternatywny obiekt w którym znajdą nie tylko schronienie latem, ale i miejsce do bezpiecznej hibernacji zimą. Aby zwierzęta odnalazły go i zaakceptowały, wdrażamy sprawdzoną procedurę przywabiania – mówi Rafał Szkudlarek, wiceprezes PTPP „Pro Natura” i koordynator projektu.
Jak dodaje, - To rozwiązanie działało w przypadku leśnych chatek i jesteśmy przekonani, że będzie skuteczne również w wieżach i zimowiskach.
Duża rola nietoperzy w ekosystemie
Nietoperze pełnią niezwykle ważną funkcję w ekosystemie. W ciągu jednej nocy potrafią zjeść nawet kilka tysięcy owadów, w tym uciążliwe komary przenoszące groźne choroby. Z myślą o ich ochronie, w ramach projektu oprócz dużych wież powstają także mniejsze schronienia – tzw. leśne chatki. Służą one jako miejsca odpoczynku poza okresem hibernacji, a także podczas wychowywania młodych. Już teraz takie konstrukcje są chętnie wykorzystywane przez różne gatunki nietoperzy, a do tej pory zbudowano ich już 80.
Pierwsza wieża powstaje w obszarze Natura 2000 „Rymanów” (PLH180016), wyznaczonym w dużej mierze właśnie dla ochrony dwóch rzadkich gatunków – podkowca małego i nocka dużego. To jedne z najbardziej wymagających nietoperzy w Polsce, a ich przetrwanie zależy od stworzenia im stabilnych i bezpiecznych warunków. Z nowych obiektów skorzystają również inne gatunki, takie jak nocek orzęsiony czy mroczek późny.
W sumie w ramach projektu „Life+ Podkowiec Towers” powstanie dziesięć wież w południowej Polsce. Oprócz Rymanowa, kolejne zostaną zlokalizowane na Podkarpaciu w Baligrodzie i Dukli, a także w nadleśnictwach Limanowa, Bardo, Zdroje, Prudnik, Bielsko, Nawojowa i Krościenko. Przy każdej wieży stanie dodatkowo dziesięć mniejszych chatek. Całość przedsięwzięcia, zaplanowana na lata 2021–2026, finansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Instrumentu LIFE oraz przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
ZOBACZ: Wieża dla nietoperza. Pierwszy taki obiekt w Polsce powstaje na Podkarpaciu
