Leżachów. Wieś na Podkarpacki, która posiada bogatą historię
Leżachów to niewielka, ale bogata w historię wieś położona na południowym wschodzie Polski, w województwie podkarpackim, zaledwie trzy kilometry od Sieniawy. Choć współcześnie zamieszkuje ją nieco ponad 500 osób, jej dzieje sięgają głęboko w przeszłość. Pierwsze wzmianki o Leżachowie pojawiają się już w 1470 roku w dokumentach ustanawiających Ordynację Jarosławską. Wioska należała wówczas do jarosławskich dóbr szlacheckich i była częścią województwa ruskiego. Na przestrzeni wieków zmieniała swoich właścicieli – znajdowała się w rękach Lubomirskich, a następnie Czartoryskich. W XVII wieku odnotowano w niej 30 domów, a pod koniec XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła do niemal tysiąca.
Wieś doświadczała licznych zmian administracyjnych – przez lata należała do powiatu jarosławskiego, a w okresie PRL-u znalazła się w granicach województwa przemyskiego. Na jej terenie znajduje się drewniany kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, który dawniej pełnił funkcję cerkwi greckokatolickiej św. Nykyty.
W tej wsi na Podkarpaciu spłonął słynny most na Sanie. To efekt walk wojsk rosyjskich i austriackich
Leżachów był także świadkiem burzliwych wydarzeń historycznych. Podczas I wojny światowej przez okolicę przetaczały się walki między wojskami austriackimi a rosyjskimi, co doprowadziło do zniszczenia drewnianego mostu na Sanie. Mostu, zbudowanego w 1885 roku przez władze galicyjskie. W okresie II wojny światowej wieś znalazła się w radzieckiej strefie okupacyjnej, a jej mieszkańcy doświadczyli licznych wysiedleń i represji. Tragiczne wydarzenia miały miejsce w latach 1942-1945, gdy nacjonaliści ukraińscy dokonali tu mordów na Polakach i Żydach.
Po wojnie wieś stopniowo odbudowywała się ze zniszczeń. W 1996 roku Kolonia Leżachowska stała się samodzielną miejscowością, a dwa lata później w pobliskiej górze Kamień rozpoczęto budowę prywatnego pałacu. W 2015 roku podjęto kompleksowe prace konserwatorskie przy dawnej cerkwi, a w 2023 roku ukończono budowę nowoczesnej remizo-świetlicy, stanowiącej ważne miejsce spotkań dla mieszkańców.
Już przed 1515 rokiem w Leżachowie istniała Cerkiew , a jej znaczenie rosło wraz z rozwojem miejscowości. W 1796 roku powstała obecna drewniana cerkiew, którą sprowadzono z Czerniawki. Była to świątynia parafialna, początkowo należąca do dekanatu jarosławskiego, a od 1921 roku – do dekanatu sieniawskiego. Parafia greckokatolicka pw. św. Nykyty funkcjonowała tu aż do 1945 roku. Rzymskokatoliccy mieszkańcy Leżachowa przez długi czas należeli do parafii w Sieniawie. Ich liczba systematycznie rosła – w 1853 roku było ich zaledwie 18, ale już w 1930 roku liczba ta wzrosła do 274, a w 1984 roku – do 561.
W 1950 roku dawną cerkiew przekształcono w kościół filialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, który w kolejnych dekadach przechodził prace remontowe. W 1997 roku podjęto decyzję o budowie nowego, murowanego kościoła, który powstał w latach 1999–2000 według projektu inż. Edwarda Makowieckiego. 15 września 2002 roku świątynia, nosząca wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego, została poświęcona przez arcybiskupa Józefa Michalika.
ZOBACZ: W tej wsi na Podkarpaciu spłonął słynny most na Sanie. To efekt walk wojsk rosyjskich i austriackich
