Ciekawostki

W tej wsi na Podkarpaciu osadzeni zostali żołnierze po potopie szwedzkim. Wiąże się z tym pewna nazwa

2024-11-20 13:50

Babice to malowniczo położona wieś w województwie podkarpackim, która kiedyś tętniła życiem jako ważny ośrodek handlowy. Choć dziś zachwyca spokojem i urokiem wiejskiego krajobrazu, jej dzieje kryją burzliwe wydarzenia, od najazdów tatarskich po czasy świetności w XVI wieku, kiedy była jednym z bardziej znaczących miejsc w regionie. Babice to świadectwo przeszłości, w którym historia splata się z pięknem natury.

Babice - wieś na Podkarpaciu, która ma historię wartą poznania 

Babice (dawniej Babice nad Sanem) to wieś w województwie podkarpackim, powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza, malowniczo położona nad rzeką San. Choć dziś jest spokojną miejscowością, kiedyś cieszyła się statusem miasta, który uzyskała jeszcze przed 1484 rokiem. Niestety, w 1918 roku utraciła prawa miejskie. Historia Babic sięga średniowiecza. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się pod różnymi nazwami, jak „Babicze oppido” (1484), „Babicza” (1508) czy „Babica” (1772). Miasto lokowano na prawie magdeburskim w drugiej połowie XV wieku. Już w tym okresie Babice mogły się pochwalić wodociągami, co było rzadkością na ówczesne czasy. Pierwszym znanym wójtem był Sobek Lach, który w 1416 roku bronił miasteczka przed najazdami tatarskimi. Niestety, w kolejnych latach Tatarzy wielokrotnie je niszczyli. Odbudowa nastąpiła za sprawą Stanisława Kmity, wojewody ruskiego, który w 1508 roku przywrócił miasteczku dawny blask.

Osadzeni zostali tutaj żołnierze po potopie szwedzkim. Wiąże się z tym pewna nazwa

W XVI wieku Babice stały się ważnym punktem handlowym. W 1553 roku król Zygmunt August nadał miejscowym mieszczanom przywilej zwalniający ich z opłat celnych, co później rozszerzył Stefan Batory. Babice zasłynęły jako miejsce składowania win węgierskich, co zostało zatwierdzone przez sejm w 1643 roku. Losy miejscowości splatały się z wieloma znanymi rodami, m.in. Kmitami, Tarnowskimi, Drohojowskimi, Wolskimi i Ossolińskimi. Nie ominęły jej jednak trudne momenty – w 1624 roku okolice ponownie spustoszyli Tatarzy, a w czasie potopu szwedzkiego osadzono tu pojmanych żołnierzy szwedzkich, których ślad pozostał w nazwie topograficznej „Na Szwedach”.

Babice zaczęły tracić swoje znaczenie w XIX wieku. W 1848 roku pożar zniszczył drewniany ratusz, a wraz z nim miejskie księgi i dokumenty. Kolejne zniszczenia przyniósł pożar w 1886 roku, kiedy spłonęła szkoła, kościół i wiele domów. Pod koniec XIX wieku większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i żeglugi na Sanie. Z czasem Babice stały się cichą miejscowością, a ich rola zmalała.

Na wzgórzu w zachodniej części wsi do dziś można zobaczyć zespół dworski z XIX wieku, obejmujący drewniano-murowany dwór, spichlerz i kuźnię z ozdobnymi kolumnami. Dwór został wzniesiony za czasów hrabiego Dębickiego, a później należał m.in. do rodziny Jaruzelskich. W okresie PRL-u, w latach 1954–1972, wieś była siedzibą władz gromady Babice. W 1938 roku otwarto szkołę w pobliskich Półankach. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa przemyskiego.

Dziś Babice to miejsce, które zachwyca spokojem i śladami swojej dawnej świetności. To wyjątkowy zakątek Podkarpacia, gdzie historia wciąż jest żywa.