To wyjątkowa wieś na Podkarpaciu. Kiedyś jej właścicielem był jeden z najbogatszych ludzi w Polsce

Właścicielem tej wsi na Podkarpaciu był jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi ówczesnej Polski

Babice (dawniej Babice nad Sanem) to wieś w województwie podkarpackim, powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza, malowniczo położona nad rzeką San. Choć dziś jest spokojną miejscowością, kiedyś cieszyła się statusem miasta, który uzyskała jeszcze przed 1484 rokiem. Niestety, w 1918 roku utraciła prawa miejskie. 

Historia Babic sięga średniowiecza. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się pod różnymi nazwami, jak „Babicze oppido” (1484), „Babicza” (1508) czy „Babica” (1772). Miasto lokowano na prawie magdeburskim w drugiej połowie XV wieku. Już w tym okresie Babice mogły się pochwalić wodociągami, co było rzadkością na ówczesne czasy. Pierwszym znanym wójtem był Sobek Lach, który w 1416 roku bronił miasteczka przed najazdami tatarskimi. Niestety, w kolejnych latach Tatarzy wielokrotnie je niszczyli. Odbudowa nastąpiła za sprawą Stanisława Kmity, wojewody ruskiego, który w 1508 roku przywrócił miasteczku dawny blask.

Potem schedę przejął Piotr Kmita, kasztelan krakowski, właściciel m.in. Bachowa, Leska i Wiśnicza. Był jednym z najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi w kraju. W tamtym czasie Babice miały już wodociągi i zaczęły się liczyć na mapie handlowej. W 1553 roku król Zygmunt August dał miejscowym mieszczanom wyjątkowy przywilej – zwolnienie z opłat celnych na królewskich komorach i stanowiskach. Potem ten przywilej jeszcze rozszerzył Stefan Batory.

Babice - wieś na Podkarpaciu, która ma historię wartą poznani

Po śmierci Piotra Kmity i jego żony Barbary z Herbutów, część majątku przejął Jerzy Stadnicki, syn Mikołaja i Katarzyny z Mniszchów. W 1588 roku sprzedał Bachów i Babice Stanisławowi Tarnowskiemu. W 1602 Tarnowscy sprzedali te tereny Janowi Tomaszowi Drohojowskiemu, który z kolei oddał je swojemu szwagrowi, Mikołajowi Wolskiemu.

W 1624 roku Tatarzy znów nawiedzili okolice Babic, pustosząc ziemie i porywając mieszkańców w jasyr. W 1645 r. majątek, zwany kluczem bachowskim, trafił do Felicjana Grochowskiego, kasztelana przemyskiego. Później jego syn sprzedał dobra Ossolińskim. Co ciekawe, jeszcze wcześniej – w 1643 roku – sejm pozwolił, by w Babicach można było legalnie składować wino węgierskie. W 1653 roku, na apel Jana Kazimierza, sejmik w Sądowej Wiszni zdecydował, że z ziemi sanockiej ma być wystawiony jeden konny żołnierz za każde 12 łanów i jeden pieszy za każde 20 domów w miastach.

Babice zaczęły tracić swoje znaczenie w XIX wieku. W 1848 roku pożar zniszczył drewniany ratusz, a wraz z nim miejskie księgi i dokumenty. Kolejne zniszczenia przyniósł pożar w 1886 roku, kiedy spłonęła szkoła, kościół i wiele domów. Pod koniec XIX wieku większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i żeglugi na Sanie. Z czasem Babice stały się cichą miejscowością, a ich rola zmalała.

Na wzgórzu w zachodniej części wsi do dziś można zobaczyć zespół dworski z XIX wieku, obejmujący drewniano-murowany dwór, spichlerz i kuźnię z ozdobnymi kolumnami. Dwór został wzniesiony za czasów hrabiego Dębickiego, a później należał m.in. do rodziny Jaruzelskich. W okresie PRL-u, w latach 1954–1972, wieś była siedzibą władz gromady Babice. W 1938 roku otwarto szkołę w pobliskich Półankach. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa przemyskiego.

ZOBACZ: Babice - wieś na Podkarpaciu, w której osadzeni zostali żołnierze po potopie szwedzkim