Pierwotna nazwa tej wsi na Podkarpaciu nawiązywała do biskupa. Miejscowa ludność wolała jednak...sołtysa i nazwę zmieniła

Golcowa. Pierwotna nazwa tej wsi na Podkarpaciu nawiązywała do biskupa. Miejscowa ludność wolała jednak...sołtysa

Golcowa to urokliwa wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Domaradz. Otoczona malowniczymi krajobrazami Pogórza Dynowskiego, sąsiaduje z takimi miejscowościami jak Domaradz, Przysietnica, Barycz, Gwoźnica, Izdebki oraz Blizne. Golcowa leży w regionie o niezwykle zróżnicowanej budowie geologicznej. Dawniej odkryto tu pokłady ropy naftowej, czego pozostałością są stare studnie ropne. Wieś wyróżnia się także najwyższymi wzniesieniami w całej gminie, które sięgają nawet 478 m n.p.m. Jednym z ciekawszych punktów jest wzgórze w przysiółku Nowiny, skąd rozciąga się zachwycający widok na okoliczne miejscowości, a także na Brzozów i Starą Wieś. 

Golcowa ma bogatą i burzliwą historię. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 23 czerwca 1448 roku. Wieś założył biskup przemyski Piotr Chrząstowski w środkowym i górnym biegu rzeki Łączki. Pierwotnie nosiła nazwę Piotrowin – nawiązującą zarówno do imienia fundatora, jak i do legendy o św. Stanisławie wskrzeszającym rycerza Piotrowina. Z czasem mieszkańcy zaczęli nazywać osadę Golcową, na cześć pierwszego sołtysa – Macieja Golca.

W XVI i XVII wieku wieś znajdowała się w granicach ziemi sanockiej województwa ruskiego. Była częścią klucza brzozowskiego należącego do biskupów przemyskich. Mimo że Golcowa posiadała własny samorząd, w praktyce była silnie zależna od rządcy.

Historia nie zawsze była łaskawa dla Golcowej. W czerwcu 1624 roku wieś została najechana przez Tatarów, którzy rozłożyli tu swój obóz. W 1672 roku kolejny najazd zakończył się dramatycznym porwaniem 77 mieszkańców w jasyr oraz rabunkiem dobytku. Podobny los spotkał lokalnego proboszcza, ks. Macieja Misiewicza, który w 1696 roku zginął z rąk Tatarów. W kolejnych latach wieś podlegała różnym administracjom – od Rzeczypospolitej, przez zabór austriacki w 1772 roku, po województwo krośnieńskie w okresie PRL.

Historia Golcowej. Wsi na Podkarpaciu, która zasługuje na chwilę uwagi 

Podczas I wojny światowej, we wrześniu 1914 roku, do Golcowej wkroczyły wojska rosyjskie. Rok później, w wyniku operacji gorlickiej, Austriacy odbili tę część Galicji. Po wojnie Golcowa została włączona do województwa lwowskiego. Na przełomie XIX i XX wieku wielu mieszkańców Golcowej postanowiło szukać lepszego życia za oceanem. Wszyscy, którzy decydowali się na emigrację, musieli przejść przez centrum imigracyjne na Ellis Island. Wielu z nich osiedliło się w stanach Ohio, Pensylwania i Michigan, szczególnie w miastach Cleveland i Detroit. W latach 1879–1923 ponad 350 osób opuściło Golcową.

Najważniejszym zabytkiem Golcowej jest drewniany kościół parafialny pw. św. Barbary i Narodzenia NMP. Według zapisów historycznych świątynia powstała po 1448 roku. Jej konstrukcja należy do jednych z najstarszych typów drewnianych budowli sakralnych. W XIX wieku kościół został przebudowany, a jego wnętrze ozdobiono polichromią autorstwa Jana Tabińskiego. W latach 2007–2008 przeprowadzono gruntowny remont, obejmujący wymianę podwalin, pokrycie dachu blachą tytanowo-cynkową i renowację ścian. Obecnie świątynia jest częścią Podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

ZOBACZ: Pierwotna nazwa tej wsi na Podkarpaciu nawiązywała do biskupa. Miejscowa ludność wolała jednak...sołtysa i nazwę zmieniła