W XV wieku ta wieś na Podkarpaciu była własnością Matiasza ze Zboisk. Jego wnuk zapoczątkował słynny ród

W XV wieku ta wieś na Podkarpaciu była własnością Matiasza ze Zboisk

Historia Średniej Wsi sięga zamierzchłych czasów, kiedy to powstała na prawie ruskim, w okresie przynależności tych ziem do Rusi Halickiej. Początkowo nosiła nazwę Terpiczów i była częścią ziemi sanockiej. Pierwsze wzmianki o tej osadzie pojawiają się już w 1376 roku, a w 1407 roku nazwano ją Terpiczowy, co związane było z rozgraniczeniem wsi od sąsiednich Myczkowiec. W 1427 roku Terpiczów stał się własnością Matiasza ze Zboisk herbu Gozdawa, który z czasem przejął również całe dorzecze Hoczewki. Jego wnuk zapoczątkował ród Balów z Hoczwi – założycieli wielu osad w Bieszczadach.

Początkowo Terpiczów był podzielony na trzy części: Przedni, Średni i Zadni. Od 1598 roku, kiedy dobra te rozdzielono między czterech braci z rodu Balów, części te nigdy nie miały wspólnego właściciela. W XVII wieku Terpiczów Przedni zmienił nazwę na Bachlowa (a od 1968 roku na Bachlawa), natomiast Średni i Zadni połączyły się, tworząc Średnią Wieś – rodowe gniazdo jednej z gałęzi Balów.

Średnia Wieś kryje w sobie ślady dawnej świetności szlacheckiej. Po śmierci Aleksandra Bala, podstolego latyczowskiego, w 1758 roku sporządzono inwentarz jego dworu, który pozwala zajrzeć w życie ówczesnej szlachty. Najokazalszym pomieszczeniem była izba stołowa, ozdobiona gdańskimi szpalerami i herbem Gozdawa nad kredensem – miejsce wystawnych przyjęć. Pozostałe pokoje zdobiły płócienne lub sukienne tapety, chińskie portreciki oraz „osóbki gipsowe”. W jednej z izb znajdowały się nawet relikwiarze oraz obrazy Matki Bożej i świętych. Warto też wspomnieć o cennych meblach, takich jak biurko wykonane „kolbuszowską robotą”, marmurowe stoliki i perskie dywany. Dworska biblioteka zawierała między innymi herbarz, statuty, modlitewniki oraz dokumenty procesowe.

Bogata historia Średniej Wsi 

W XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej Średnia Wieś była Henryka hr. Kuczkowska, a we dworze mieszkała Ewa Kuczkowska z domu Ankwicz – muza Adama Mickiewicza, która w 1829 roku towarzyszyła mu w podróży do Rzymu. W 1896 roku majątek nabył Stanisław Nowak od hr. Michała Zyberk Platera.

W okresie II Rzeczypospolitej wieś należała do powiatu leskiego w województwie lwowskim. Niestety, w latach 1944–1946 miejscowość doświadczyła tragicznych wydarzeń – nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tu 23 Polaków, a także spalili wiele gospodarstw. W 1945 roku w zasadzce pod Średnią Wsią zginęło 7 żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza.

Na miejscu dawnego dworu w XIX wieku wzniesiono neogotycki pałac, który niestety spłonął w 1946 roku podczas walk z UPA. Jego mury przetrwały do lat 50. XX wieku, po czym zostały zastąpione zabudowaniami PPRol-u. Dziś pozostały jedynie fragmenty dawnego parku dworskiego, w którym można podziwiać pomniki przyrody – wiekowe dęby o obwodach od 3 do 6 m oraz lipy o obwodzie około 5 m.

Przed II wojną światową we wsi mieszkali Włodzimierz Sołowij oraz Jerzy Matykiewicz, a w 1947 roku urodził się tu Ryszard Gajewski. Benedykt Gajewski poświęcił Średniej Wsi swoją publikację pt. Średnia Wieś. Monografia i przewodnik (2002), w której zawarł wiele cennych informacji o historii i kulturze tej miejscowości.

ZOBACZ: W XV wieku ta wieś na Podkarpaciu była własnością Matiasza ze Zboisk. Jego wnuk zapoczątkował słynny ród