- W 2021 roku wprowadzono opłatę od alkoholu w małych butelkach (poniżej 300 ml), a wpływy dzielone są między gminy i NFZ.
- Pieniądze te mają wspierać profilaktykę i leczenie uzależnień, jednak eksperci alarmują, że małe opakowania sprzyjają nadużywaniu alkoholu.
- Województwo podkarpackie, z Rzeszowem na czele, odnotowuje wysokie wpływy z tej opłaty, co wskazuje na skalę problemu.
Czym jest opłata od „małpek”?
Opłata od „małpek” obowiązuje od 2021 r. i obejmuje alkohol sprzedawany w butelkach o pojemności poniżej 300 ml. Zgodnie z przepisami połowa środków zasila budżety gmin, a druga połowa trafia do Narodowego Funduszu Zdrowia.
Samorządy mogą wykorzystywać te wpływy m.in. na działania profilaktyczne, edukację o skutkach nadużywania alkoholu oraz wsparcie programów leczenia uzależnień. Choć dodatkowe pieniądze cieszą gminy, eksperci przypominają, że za statystykami stoi niepokojące zjawisko: małe, tanie i poręczne opakowania sprzyjają częstemu sięganiu po wysokoprocentowe trunki, zwłaszcza przez osoby mające problem z nałogiem.
Podkarpackie: gdzie pije się najwięcej?
Najświeższe dane MF za trzy kwartały 2025 r. pokazują, że w województwie podkarpackim liderem pozostaje Rzeszów, gdzie do kasy z tytułu sprzedaży alkoholu w małych butelkach wpłynęło 1 830 543,52 zł. Drugie miejsce zajmuje Mielec – 494 502,10 zł, a trzecie Przemyśl – 490 265,98 zł. Kolejne pozycje w regionie wyglądają następująco:
- Stalowa Wola – 428 817,42 zł
- Krosno – 416 412,76 zł
- Sanok – 312 733,97 zł
- Dębica – 300 472,21 zł
- Jarosław – 297 592,12 zł
- Jasło – 268 561,48 zł
- Tarnobrzeg – 264 093,46 zł
Zestawienie potwierdza, że „małpki” wciąż mają znaczący udział w lokalnym rynku alkoholu. Dla samorządów to realne, liczone w setkach tysięcy i milionach złotych środki, które – zgodnie z ustawowym przeznaczeniem – warto kierować na programy ograniczające szkodliwą konsumpcję.
Równocześnie statystyki są sygnałem ostrzegawczym dla polityki zdrowia publicznego: wysokie wpływy to także pośredni wskaźnik skali problemu, z którym regiony – w tym Podkarpacie – muszą się mierzyć.
