Ciekawostki

W tej wsi na Podkarpaciu zmarł przedstawiciel zakonu franciszkanów. Walcząc w powstaniu styczniowym stracił nogę

2025-02-10 14:44

Haczów to malownicza wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim. Jest to również siedziba gminy Haczów. Przez wieki miejsce to odgrywało ważną rolę historyczną, a jego dzieje sięgają daleko wstecz. To tutaj zmarł przedstawiciel zakonu franciszkanów, który walcząc w powstaniu styczniowym stracił nogę.

W tej wsi na Podkarpaciu zmarł przedstawiciel zalonu franciszkanów, który walcząc w powstaniu styczniowym stracił nogę

Przez lata zmieniała się przynależność administracyjna Haczowa. W okresie PRL-u, od 1975 do 1998 roku wieś znajdowała się w granicach województwa krośnieńskiego. Jednak jej historia sięga znacznie dalej – od 1340 roku był częścią ziemi sanockiej w województwie ruskim, potem znalazł się w Galicji, a w 1918 roku w województwie lwowskim. Pierwsze pisemne wzmianki o wsi pochodzą już z 1352 roku, kiedy to Kazimierz III Wielki wydał przywilej lokacyjny dla nowo powstającej osady. Z kolei w 1388 roku dokument ten potwierdził Władysław Jagiełło. W tamtym czasie powstała też w Haczowie parafia rzymskokatolicka. Archeolodzy natknęli się tu na pochówki z XIV i XV wieku, co świadczy o dużym znaczeniu miejscowości już w średniowieczu. Z tego okresu pochodzi również słynna Pietà, którą w 1997 roku koronował Jan Paweł II.

Haczów wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. W XV wieku sołectwo znajdowało się w posiadaniu Mathiasa Schindelera, cechmistrza z Krosna, a w XVI wieku należało m.in. do Marcina Wolskiego, skarbnika królewskiego. W 1624 roku wieś spustoszyli Tatarzy, a w następnych latach Haczów dotknęły liczne epidemie i pożary. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku miejscowość trafiła pod panowanie austriackie. Wprowadzono wiele zmian, w tym naukę języka niemieckiego w szkołach. W XIX wieku Haczów stał się miejscem burzliwych wydarzeń związanych z powstaniami narodowymi. W 1846 roku mieszkańcy pod wpływem austriackiej propagandy rozbroili powstańców krakowskich. Później, w 1863 roku, w powstaniu styczniowym walczył tu m.in. franciszkanin ks. Witalis Sieradzki, który w walce stracił nogę. Zmarł w Haczowie jako kapłan dworski. 

To była jedna z bogatszych wsi w Galicji 

Na początku XX wieku Haczów był jedną z bogatszych wsi w Galicji. W 1918 roku mieszkańcy zorganizowali kompanię ochotniczą, by walczyć o niepodległość Polski. W okresie międzywojennym działał tu Związek Haczowiaków, którego celem było pielęgnowanie lokalnych tradycji i integracja mieszkańców. Podczas II wojny światowej Haczów doświadczył brutalnej okupacji niemieckiej, a wielu mieszkańców padło ofiarą represji. Niemcy próbowali nawet stworzyć odrębną narodowość haczowską, nazywając mieszkańców "Hatshowerami". Pomimo gróźb i obietnic nikt nie zaakceptował tej nowej tożsamości. Wielu haczowian wstąpiło do Armii Krajowej, a w czerwcu 1945 roku w okolicy działał znany partyzant Antoni Żubryd.

Dziś Haczów słynie z kultywowania lokalnych tradycji i bogatego folkloru. Miejscowi dbają o zachowanie narodowych obrzędów i strojów Pogórzan. Słynne "Haczowskie Wesele", widowisko z 1937 roku, nadal jest wystawiane przez lokalnych artystów. Współczesna wieś to również miejsce aktywności patriotycznej – w latach 80. odbywały się tu spotkania opozycji antykomunistycznej.

Skąd wzięła się nazwa miejscowości? Pochodzi ona prawdopodobnie od niemieckiego "Hanshof", czyli "gospodarstwa Jana" – co może odnosić się do pierwszego zasadźcy tej osady. W dokumentach z XIV wieku nazwa brzmiała Haczow, a nieco później pojawiały się formy Hoczew.

ZOBACZ: W tej wsi na Podkarpaciu zmarł przedstawiciel zakonu franciszkanów. Walcząc w powstaniu styczniowym stracił nogę

BŁASZCZAK POPEŁNIŁ PRZESTĘPSTWO? Komandor Dura o planie WARTA | Raport
Rzeszów Radio ESKA Google News
Autor: