Spis treści
- Szówsko - wieś na Podkarpaciu, która ma bogatą historię
- W tej wsi na Podkarpaciu książę Czartoryski założył cegielnię, a nieco później kaflarnię
- Lata dynamicznego rozwoju Szówska
Szówsko - wieś na Podkarpaciu, która ma bogatą historię
Szówsko to malownicza wieś położona na pograniczu Doliny Dolnego Sanu i Płaskowyżu Tarnogrodzkiego, w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim. Administracyjnie przynależy do gminy Wiązownica. Historia miejscowości sięga zamierzchłych czasów. W XVIII wieku była to prywatna wieś szlachecka, znana jako Szuwsko, która w 1739 roku należała do klucza Jarosław Lubomirskich. W okresie PRL-u, w latach 1975–1998, miejscowość wchodziła w skład województwa przemyskiego.
Jednym z ważniejszych punktów na mapie wsi jest parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, która funkcjonuje od 1943 roku i należy do dekanatu Jarosław III. Historia Szówska jest ściśle związana z dawnymi losami regionu – w średniowieczu rzeka San tworzyła w tym miejscu rozległe rozlewiska i bagna, a drewniane mosty i groble ułatwiały poruszanie się po tych terenach. Właśnie od tych podmokłych obszarów, porośniętych trzciną i sitowiem, miała powstać nazwa Szuwarsko, która z czasem przekształciła się w Szówsko. Inna hipoteza głosi, że nazwa pochodzi od słowa "suszko", czyli suszenie – miejscowi mieli bowiem obowiązek dostarczania do Jarosławia suszonego mięsa i owoców leśnych.
Polecany artykuł:
W tej wsi na Podkarpaciu książę Czartoryski założył cegielnię, a nieco później kaflarnię
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu wydanego przez króla Władysława Jagiełłę 27 listopada 1387 roku, w którym nadał on Jarosław i okoliczne wsie Janowi z Tarnowa. W 1473 roku Szówsko zostało włączone do Ordynacji Jarosławskiej przez Rafała Tarnowskiego, a 1 czerwca 1523 roku mieszkańcy zaczęli składać dziesięciny na rzecz kolegiaty jarosławskiej. Dane historyczne z lat 1515, 1589, 1628, 1651 i 1674, zapisywane w rejestrach poborowych ziemi przemyskiej, dostarczają cennych informacji o wielkości miejscowości. W 1515 roku wieś liczyła 13 łanów kmiecych.
Pod koniec XIX wieku Szówsko stało się miejscem rozwoju przemysłu. W 1891 roku książę Witold Czartoryski założył tu cegielnię, a w 1918 roku uruchomił kaflarnię, która stała się jedną z najważniejszych w Polsce międzywojennej. Produkowała ona rocznie od 400 do 500 tysięcy kafli piecowych, a jej wyroby trafiały głównie na rynek południowej Polski. Niestety, podczas II wojny światowej zakład został zniszczony, a w 1950 roku nastąpiła jego nacjonalizacja.
Lata dynamicznego rozwoju Szówska
Lata międzywojenne to okres dynamicznego rozwoju Szówska. W 1931 roku wieś liczyła 317 zagród i około 2000 mieszkańców, niemal wyłącznie Polaków. W latach 1944–1947 działała tu silna samoobrona, odpierająca ataki nacjonalistów ukraińskich z OUN-UPA, którzy dokonali kilku napadów na wieś i zamordowali czterech Polaków.
W Szówsku silnie rozwijała się także edukacja. Pierwsza szkoła powstała już w 1868 roku jako szkoła trywialna, później przekształcona w ludową, a w 1894 roku w dwuklasową placówkę edukacyjną. W 1984 roku nadano jej imię Jana Kochanowskiego. Na przestrzeni lat szkolnictwo w Szówsku ulegało reformom – w 1999 roku utworzono Zespół Szkół.
ZOBACZ: W tej wsi na Podkarpaciu książę Czartoryski założył cegielnię. Nieco później zdecydował się na...kaflarnię
