To najstarsza wieś na Podkarpaciu. Znajduje się w niej wyjątkowy zabytek z listy UNESCO

2025-11-20 10:23

Przez wieki miejsce to odgrywało ważną rolę historyczną, a jego dzieje sięgają daleko wstecz. Znajduje się tu obiekt z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miejscowość ta powinna zajmować bardzo wysokie miejsce na liście - "tu muszę pojechać". To najstarsza wieś Podkarpacia.

  • Odkryj Haczów, najstarszą wieś Podkarpacia, której historia sięga XIV wieku i króla Kazimierza Wielkiego.
  • Znajdziesz tam wyjątkowy gotycki drewniany kościół, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
  • Co sprawia, że ta podkarpacka miejscowość jest tak wyjątkowa i warta odwiedzenia? Dowiedz się, czytając dalej!

To najstarsza wieś na Podkarpaciu

Na Podkarpaciu znajduje się wiele wyjątkowych miejscowości. Są one domem dla zabytków, wspaniałych tras krajobrazowych i jadłodajni z wieloletnimi tradycjami. Jednym z miejsc tego typu jest Haczów - najstarsza wieś w naszym województwie. Tym, co wyróżnia ją na tle regionalnych konkurentek, jest nie tylko jej wiek, ale i wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Haczów jest idealnym celem weekendowych wycieczek. Warto dodać go do jesiennej listy podkarpackich miejsc, które kradną serce. Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na jego bogactwo historyczne pod postacią zabytków. Obowiązkowym punktem dla odwiedzających wieś jest gotycki drewniany kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła. Jest on jednym z podkarpackich zabytków, które zostały wyróżnione przez UNESCO i trafiły na tworzona przez organizację Listę Światowego Dziedzictwa.

Co decyduje o wyjątkowości haczowskiej świątyni? Jest to największy gotycki drewniany kościół w Europie, a także  jeden z najstarszych kościołów drewnianych konstrukcji zrębowej w Polsce. Powierzchnia XV-wiecznej budowli to ponad 380 m kwadratowych. Burzliwa historia kościoła odcisnęła na nim piętno. W 1624 został zniszczony przez Tatarów – odnowiono go jednak i rozbudowano.

Pełni ważną funkcję i jest cennym szczecińskim zabytkiem. Wkrótce odzyska dawny blask

Pierwsze wzmianki o istnieniu Haczowa pochodzą z roku 1352. Wieś została wtedy ulokowana przez polskiego króla Kazimierza Wielkiego na prawie magdeburskim. Jej założycielami byli niemieccy osadnicy. W 1388 roku przywilej lokacyjny Haczowa został potwierdzony przez króla Władysława Jagiełłę, w wyniku czego przez wieki miejscowość mogła szczycić się tytułem wsi królewskiej. Okres zaborów był finansowo dla Haczowa wyjątkowo dobry. Wieś była uważana za najbogatszą w Galicji.

Haczów wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. W XV wieku sołectwo znajdowało się w posiadaniu Mathiasa Schindelera, cechmistrza z Krosna, a w XVI wieku należało m.in. do Marcina Wolskiego, skarbnika królewskiego. W 1624 roku wieś spustoszyli Tatarzy, a w następnych latach Haczów dotknęły liczne epidemie i pożary. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku miejscowość trafiła pod panowanie austriackie. Wprowadzono wiele zmian, w tym naukę języka niemieckiego w szkołach. W XIX wieku Haczów stał się miejscem burzliwych wydarzeń związanych z powstaniami narodowymi. W 1846 roku mieszkańcy pod wpływem austriackiej propagandy rozbroili powstańców krakowskich. Później, w 1863 roku, w powstaniu styczniowym walczył tu m.in. franciszkanin ks. Witalis Sieradzki, który w walce stracił nogę. Zmarł w Haczowie jako kapłan dworski.

Skąd wzięła się nazwa miejscowości? Pochodzi ona prawdopodobnie od niemieckiego "Hanshof", czyli "gospodarstwa Jana" – co może odnosić się do pierwszego zasadźcy tej osady. W dokumentach z XIV wieku nazwa brzmiała Haczow, a nieco później pojawiały się formy Hoczew.

Gdzie leży Haczów? Jest to mała podkarpacka wieś należąca do powiatu brzozowskiego. Znajduje się na zachód od Brzozowa i wschód od Krosna. Położona jest wzdłuż Wisłoka. Zajmuje powierzchnię ok. 25 km kwadratowych i rozciąga się na długości 7 km. Jak wynika z danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku jest domem dla 3 209 mieszkańców, z czego minimalną większość stanowią kobiety. W Haczowie jest ich 50,7% – mężczyzn 49,3%.

ZOBACZ: Haczów - najstarsza wieś na Podkarpaciu