Ta wieś na Podkarpaciu przed laty nazywała się Wola Gołego. Sporów na ten temat nie było końca

Ta wieś na Podkarpaciu przed laty nazywała się Wola Gołego. Sporów na ten temat nie było końca

Wieś może poszczycić się posiadaniem stacji kolejowej na szerokotorowej linii kolejowej nr 65 (LHS), co dodaje jej nieco industrialnego charakteru. Pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości pochodzi z akt baranowskich, w których zapisano, że w połowie XVI wieku Wola Gołego, wraz z innymi okolicznymi wioskami, przeszła w ręce Stanisława Tarnowskiego. Dzieje wsi nierozerwalnie wiązały się z pobliskim Baranowem oraz jego właścicielami, jak również z historią parafii baranowskiej – do 1924 roku Wola Gołego należała do tejże parafii.

Nazwa miejscowości przez długi czas budziła kontrowersje. Istnieje kilka teorii na temat jej pochodzenia – jedna mówi o niejakim właścicielu zwanym „Goła”, inna wskazuje na pustkowia i nieużytki, które przez większość roku były podmokłe i nie nadawały się do uprawy. Wydaje się, że ta druga wersja jest bardziej prawdopodobna. Istnieją również zapisy wskazujące na używanie nazwy Wolica równolegle z Wola Gołego. Z czasem jednak Wola Gołego zaczęła budzić mieszane odczucia, co skłoniło Radę Gminną do zwrócenia się w 1928 roku do Ministra Spraw Wewnętrznych o zmianę nazwy na Wola Baranowska. Propozycja ta została zaakceptowana, i od tamtej pory wieś nosi tę nazwę.

Wola Baranowska może pochwalić się również ciekawą historią edukacji – w 1854 roku dzięki fundacji Karola Hrabiego Krasickiego powstała tutaj Jednoklasowa Szkoła Ludowa. W czasach zaboru austriackiego życie we wsi toczyło się spokojnie i monotonnie, a okresowe klęski żywiołowe przerywały tę sielankę. Ważnym wydarzeniem było pojawienie się techniki – w 1889 roku powstała linia kolejowa łącząca Dębicę z Rozwadowem, która przebiegała w pobliżu wsi, a prace melioracyjne przeprowadzone w 1910 i 1919 roku znacząco wpłynęły na rozwój rolnictwa.

Bogata historia Woli Baranowskiej 

Pierwszy spis powszechny w 1900 roku wykazał, że we wsi mieszkało 1035 osób. Historia Woli Baranowskiej była jednak naznaczona także trudnymi momentami – w czasie I wojny światowej, 11 sierpnia 1914 roku, wszyscy mężczyźni z wioski zostali powołani do wojska. Niebawem potem, 18 września, do miejscowości wkroczyły oddziały armii rosyjskiej, co doprowadziło do znacznych zniszczeń. Kolejnym ważnym wydarzeniem było utworzenie samodzielnej parafii rzymskokatolickiej w 1924 roku. Pierwsza Msza Święta odbyła się 15 sierpnia tego roku, a na pierwszego proboszcza mianowano księdza Józefa Masztalerza. Początkowo kościół mieścił się w przerobionej karczmie, jednak już w 1925 roku rozpoczęto budowę nowej świątyni w stylu romańsko-barokowym, którą ukończono w 1932 roku, a konsekrowano 27 listopada.

II wojna światowa przyniosła kolejne bolesne doświadczenia – przez okolicę przetoczyła się fala uciekinierów, a ludność miejscowa musiała znosić surowe rządy niemieckie i obowiązkowe dostawy na rzecz III Rzeszy. Wielu mieszkańców zginęło, a sama wieś ucierpiała wskutek działań wojennych. 4 sierpnia 1944 roku do wsi wkroczyły radzieckie czołgi, rozpoczynając intensywne walki, które doprowadziły do utworzenia Przyczółka Baranowsko-Sandomierskiego, kluczowego punktu strategicznego w ofensywie zakończonej zdobyciem Berlina.

Po wojnie Wola Baranowska zaczęła się odbudowywać – zniszczone budynki zostały naprawione, a w latach 50. miejscowość zelektryfikowano. W 1957 roku powstał Komitet Budowy Szkoły, co zaowocowało wzniesieniem nowoczesnej placówki edukacyjnej, oddanej do użytku w 1963 roku jako Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego. Dziś w centrum wsi stoi murowany, trójnawowy kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, będący symbolem lokalnej społeczności i świadectwem burzliwej historii. Z przodu świątyni góruje wysoka wieża z herbem, a wnętrze zdobią sklepienia wsparte na sześciu filarach. Wyposażenie kościoła jest mieszanką elementów przedwojennych i powojennych, co dodaje mu unikalnego charakteru.

ZOBACZ: Nazwa tej wsi na Podkarpaciu przed laty brzmiała Wola Gołego. Sporów na ten temat nie było końca