Ciekawostki

Nazwa tej wsi na Podkarpaciu pochodzi od imienia rycerza. W XV wieku założył tutaj osadę

2025-02-19 12:51

Falejówka to wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok. Dawniej znana jako Chwalejówka. Przez wieki jej nazwa ulegała różnym zmianom – od Faleowka w 1447 roku, przez Faleyowka, aż po obecną formę. Miejscowość otaczają malownicze wzgórza, a przez jej teren przepływa potok Pijawka, będący dopływem Różowego. Nazwa wsi pochodzi od rycerza, który założył tutaj osadę.

Nazwa tej wsi na Podkarpaciu pochodzi od imienia rycerza. W XV wieku założył tutaj osadę

Przeszłość Falejówki sięga XV wieku, kiedy to – według legendy i zapisów grodzkich – osadę założył rycerz Fal. W latach 1430–1447 wieś należała do Małgorzaty Dydyńskiej, wdowy po Mikołaju. Później władali nią jej synowie, a następnie kolejne pokolenia Dydyńskich, którzy podzielili swoje ziemie pomiędzy siebie. Przez stulecia miejscowość często zmieniała właścicieli – wśród nich byli Zagórscy, Wolińscy i Janowscy. W XIX wieku ziemią władał Lib. Jankowski, a następnie Zygmunt Janowski, którego spadkobiercy utrzymywali majątek aż do początków XX wieku. Ostatnim znanym właścicielem Falejówki był profesor Ludwik Ehrlich.

W okresie II Rzeczypospolitej wieś należała do powiatu sanockiego w województwie lwowskim. Prężnie działały tu liczne organizacje, w tym Związek Strzelecki, straż pożarna, kółko rolnicze, Kasa Stefczyka oraz ruchoma biblioteka. W przedwojennych latach Falejówka była także miejscem uzdrowiskowym – w pobliskim wzgórzu Wroczeń znajdowało się źródło siarczane, którego woda pomagała w leczeniu dolegliwości reumatycznych.

Tragiczne wydarzenia dotknęły Falejówkę w czasie II wojny światowej. W styczniu 1944 roku na skutek donosu nacjonalistów ukraińskich Gestapo aresztowało ośmiu mieszkańców, oskarżając ich o współpracę z Armią Krajową. W kolejnych miesiącach zostali oni straceni w publicznych egzekucjach w Falejówce i Sanoku. W samym centrum wsi do dziś stoi pomnik upamiętniający dziesięć ofiar hitlerowskiej egzekucji, która miała miejsce 20 marca 1944 roku.

Bogata tradycja kulturalna Falejówki 

Po wojnie Falejówka funkcjonowała jako samodzielna gmina, a następnie włączono ją do gminy Sanok. Współcześnie w miejscowości działa rzymskokatolicki kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, zbudowany w stylu neogotyckim na początku XX wieku. Przy głównej drodze znajdują się także zabytkowe kapliczki, ufundowane przez bogatszych gospodarzy jeszcze przed 1939 rokiem. W miejscowości mieści się szkoła podstawowa, Dom Kultury, biblioteka oraz Ochotnicza Straż Pożarna, znana ze swoich sukcesów w zawodach strażackich.

Falejówka ma bogatą tradycję kulturalną i kulinarną. Od 2002 roku działa tutaj Koło Gospodyń Wiejskich, które pielęgnuje lokalne smaki. Co roku w Wielkanoc organizowane są uroczystości Triduum, podczas których strażacy pełnią wartę przy Grobie Pańskim od Wielkiego Piątku do liturgii Wielkiej Soboty.

Na szczególną uwagę zasługuje także park dworski, w którym przez lata znajdowała się altana „Grzybek”. Zachował się również murowany dwór szlachecki otoczony parkiem, z pozostałościami dawnych stawów rybnych. Choć dziś popada w ruinę, w okresie przedwojennym był letnią rezydencją wielu wybitnych osobistości, w tym profesora Ehrlicha i jego rodziny.

Falejówka to miejsce o niezwykłej historii i pięknych krajobrazach. Można tu podziwiać panoramę z Jaworzyny (ponad 500 m n.p.m.) oraz wspiąć się na najwyższy szczyt w okolicy – Kopacz (536 m n.p.m.). W miejscowym parku rośnie także pomnikowa lipa drobnolistna „Wolinka”, licząca około 300 lat.

ZOBACZ: Nazwa tej wsi na Podkarpaciu pochodzi od imienia rycerza. W XV wieku założył tutaj osadę

Zima wróciła na Podkarpacie
Rzeszów Radio ESKA Google News
Autor:
Polska na ucho
Na końcach świata