Na losy tej wsi na Podkarpaciu miał wpływ przedstawiciel Stolicy Apostolskiej. Zdecydował m.in. o pobieraniu dziesięciny

Na losy tej wsi na Podkarpaciu miał wpływ przedstawiciel Stolicy Apostolskiej

Czudec to malownicza wieś położona na Podkarpaciu, w powiecie strzyżowskim, pełna historii i klimatu dawnych miasteczek. Choć dziś to spokojna wieś, kiedyś tętniła życiem jako miasteczko, które swoje prawa miejskie otrzymało w 1427 roku za sprawą króla Władysława II Jagiełły. Niestety, w 1919 roku Czudec utracił swój miejski status. Miejscowość leży na skraju Pogórza Strzyżowskiego, a jej sercem jest parafia Świętej Trójcy, będąca częścią dekanatu Czudec w diecezji rzeszowskiej.

Historia tej miejscowości sięga odległych czasów. Już w 1185 roku komes Mikołaj Bogoria, pochodzący z Bogorii koło Sandomierza, przekazał kilka wsi na rzecz klasztoru cystersów w Koprzywnicy. W 1264 roku w pobliskiej Tarnawie spotkali się książę Rusi Halickiej, Daniel Halicki, oraz książę polski, Bolesław Wstydliwy. Podczas tego spotkania dokonali rozgraniczenia swoich księstw, a granica miała przebiegać właśnie między Rzeszowem a Czudcem.

W 1279 roku w Budzie na Węgrzech biskup Filip de Casate, legat papieski, potwierdził opatowi z Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny między innymi z Czudca i Strzyżowa. Kilkadziesiąt lat później, w 1354 roku, król Kazimierz III Wielki nadał Janowi Pakosławowi ze Strożyska miasto Rzeszów wraz z okolicznymi miejscowościami, w tym Czudcem.

Czudec w XV wieku przeżywał swój rozkwit. Ówczesny dziedzic, Mikołaj Strzyżowski, wybudował tam drugi kościół pw. św. Zofii po zachodniej stronie rynku, który obecnie pełni funkcję sanktuarium. W XVII wieku wieś należała do opactwa benedyktynów w Tyńcu i była częścią województwa sandomierskiego.

Bogata historia Czudca. Ta wieś na Podkarpaciu zasługuje na uwagę 

Podczas okupacji hitlerowskiej Czudec doświadczył tragicznych chwil. Pod koniec 1941 roku utworzono tam getto, w którym przebywało około 500 Żydów. W lipcu 1942 roku zostali oni wywiezieni do getta w Rzeszowie, a następnie do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zginęli. Pod koniec II wojny światowej, 2 sierpnia 1944 roku, Czudec został zajęty przez wojska radzieckie. W okresie PRL wieś pełniła funkcję siedziby gromady, a po reformie administracyjnej w latach 1975–1998 należała do województwa rzeszowskiego.

Czudec może pochwalić się kilkoma ciekawymi zabytkami. Na uwagę zasługuje barokowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z lat 1721–1735, wzniesiony częściowo z rozebranych murów dawnego zamku. Ciekawym miejscem jest również kaplica pw. św. Marcina, według tradycji wybudowana w 1692 roku, odrestaurowana w 2004 roku dzięki wspólnemu wysiłkowi samorządu i parafii.

Zespół dworsko-parkowy to kolejny skarb Czudca. W jego skład wchodzi stary dwór zwany Lamusem z XVII wieku oraz nowszy, rozbudowany w XIX wieku. W parku znajduje się imponujący tulipanowiec o obwodzie prawie 4 metrów! W dawnej wsi Nowa Wieś Czudecka, włączonej do Czudca po 1988 roku, również znajduje się zespół dworski, który dzięki renowacji odzyskał dawny blask.

Nie można zapomnieć o ruinach zamku na górze zamkowej, które zostały częściowo odsłonięte i zrekonstruowane. Charakterystyczna, drewniana zabudowa rynku również tworzy wyjątkowy klimat tej miejscowości.

Miłośnicy sportu mogą kibicować lokalnej drużynie LKS Czarni Czudec, założonej w 1977 roku. Piłkarze w sezonie 2024/2025 rywalizowali w klasie B podokręgu Rzeszów II, dostarczając mieszkańcom sporo emocji.

ZOBACZ: Na losy tej wsi na Podkarpaciu miał wpływ przedstawiciel Stolicy Apostolskiej