Spis treści
- Z tą wsią na Podkarpaciu związani byli kanonicy z zakonu Bożogrobców. W XVI wieku otrzymali parafię
- Bogata historia Tryńczy. Ta wieś na Podkarpaciu zasługuje na uwagę
Z tą wsią na Podkarpaciu związani byli kanonicy z zakonu Bożogrobców. W XVI wieku otrzymali parafię
Historia Tryńczy sięga początku XV wieku, co potwierdzają źródła historyczne. Najstarsza wzmianka pochodzi z zapisów Sądu Przeworskiego z 1437 roku, kiedy to pojawia się postać Szymcia z Tryńczy („Szymcio de Crinicza”). Kolejne dokumenty wspominają wieś w latach 1441–1446. Już przed 1400 rokiem miejscowy pleban z Krzeszowa pobierał „mostowe” na rzece Wisłok między Dębnem a Tryńczą. W XVI i XVII wieku Tryńcza była wzmiankowana w licznych rejestrach podatkowych. Na przykład w 1589 roku wieś miała 12 łanów ziemi uprawnej, młyn, 13 gospodarstw ogrodniczych i jednego rybaka. W tamtym okresie parafia w pobliskiej Gniewczynie została przekazana Bożogrobcom, zakonowi kanoników związanych z Bazyliką Grobu Świętego w Jerozolimie.
Rzymskokatolicki zakon kanoników, wywodzący się z kapituły założonej w 1099 roku przez Gotfryda z Bouillon, miał wyjątkowe zadanie – sprawować liturgię w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie oraz zapewniać duchową opiekę pielgrzymom. Była to społeczność osób duchownych, którym towarzyszyła grupa krzyżowców, dbających o zbrojną ochronę świątyni. Ten zasłużony zakon, znany jako Bożogrobcy, przetrwał aż do XIX wieku. Współcześnie tradycje tego zgromadzenia są kontynuowane przez Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie, który skupia zarówno osoby świeckie, jak i duchowne. Zakon ten pozostaje w bliskim związku z dawnymi Kanonikami Regularnymi Grobu Bożego. Co ciekawe, poza Polską działa także zakon Kanoniczek Regularnych Grobu Bożego – pierwotnie żeńska filia Bożogrobców, która przekształciła się w odrębne zgromadzenie.
Bogata historia Tryńczy. Ta wieś na Podkarpaciu zasługuje na uwagę
Przez stulecia Tryńcza doświadczyła licznych najazdów i konfliktów. W 1624 roku Tatarzy pustoszyli ziemię przemyską, a w 1656 roku wieś była świadkiem odwrotu wojsk szwedzkich. Podczas wojny północnej w latach 1703–1707 przez Tryńczę przechodziły wojska szwedzkie i rosyjskie. Na początku XVIII wieku miejscowość liczyła 115 chałup, kilka karczm i folwark. Ciekawym elementem historii wsi są księgi gromadzkie prowadzone przez lokalną społeczność w latach 1577–1746. Zawierają one informacje o wójtach, takich jak Bartosz Baran czy Mateusz Lalik. Gospodarka wsi opierała się m.in. na pańszczyźnie i handlu poprzez port rzeczny na Wisłoku.
XIX wiek przyniósł rozwój infrastruktury. Powstała Gromadzka Kasa Pożyczkowa, urząd pocztowy, a także kamienny gościniec łączący Przemyśl z Rozwadowem. W 1896 roku rozpoczęto budowę linii kolejowej Przeworsk–Rozwadów, co znacząco ułatwiło komunikację. W XX wieku wieś niejednokrotnie była świadkiem ważnych wydarzeń. W 1931 roku wybudowano Spółdzielnię Mleczarską, a dwa lata później most na Wisłoku. W czasie II wojny światowej Tryńcza znalazła się pod niemiecką okupacją, a w 1939 roku toczyły się tu walki o most. Po wojnie, w latach 1944–1945, w okolicy działały oddziały tzw. „dzikiej partyzantki”.
Współczesność również przyniosła ważne zmiany. W 2006 roku na skrzyżowaniu dróg krajowej nr 77 i wojewódzkiej nr 835 wybudowano rondo. W 2010 roku powstał tu „Las Katyński” – miejsce pamięci poświęcone ofiarom katastrofy smoleńskiej i zbrodni katyńskiej.
ZOBACZ: Tryńcza - z tą wsią na Podkarpaciu związani byli kanonicy z zakonu Bożogrobców
