Niechobrz - wieś na Podkarpaciu, którą w XVII wieku nawiedziła dżuma
Niechobrz to malownicza wieś w Polsce, która znajduje się w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Boguchwała. Leży około 3 km na południowy zachód od Rzeszowa, w kotlinie otoczonej wzniesieniami, gdzie najwyższe z nich osiągają 388 m n.p.m. To miejsce nie tylko urokliwe pod względem krajobrazowym, ale także pełne historii sięgającej XIV wieku. Choć dokładna data powstania wsi nie jest znana, pierwsza wzmianka pochodzi z 1373 roku. Zgodnie z tradycją, Niechobrz był niegdyś własnością rodu Lelewitów i Jarosławskich, a jego historia jest pełna zmian właścicieli oraz wojen. Wieś ma także interesującą geologię – leży na pograniczu Karpat Fliszowych i Zapadliska Podkarpackiego, z pokładami wapienia będącymi pozostałością po dawnym morzu mioceńskim. To miejsce, gdzie odkrywane są cenne skamieliny, w tym żuchwa niedźwiedzia mioceńskiego. Miejscowość była kiedyś znana ze swojego kamienia mioceńskiego, wykorzystywanego przez rzeźbiarzy, a także z pieców wapienniczych, które przez wieki były integralną częścią jej gospodarki.
W regestrze poborowym województwa sandomierskiego z 1536 roku znajdują się liczne informacje na temat Niechobrza. Wówczas wieś była częścią dóbr zgłobieńskich, a jej właściciele to Stanisław Odrowąż, starosta samborski, oraz jego ciotka Magdalena, wojewodzina bełska. W samej wsi mieszkało 74 kmieci. Wartość podatków wynosiła 40 grzywien, a mieszkańcy dostarczali również: 240 korców owsa, 160 kogutów, 80 serów oraz 8 kop jaj.
W XVII wieku rozwój gospodarczy w Niechobrzu został silnie zahamowany przez liczne wojny i najazdy, które dotknęły te tereny. W 1624 roku okolice zostały spustoszone przez niezwykle brutalny najazd tatarski, dowodzony przez Kantymira Murzę. W 1652 roku region nawiedziła groźna epidemia dżumy. Kolejnym dramatycznym wydarzeniem była inwazja wojsk szwedzkich w czasie Potopu Szwedzkiego (1655–1660), podczas której okoliczne wsie były intensywnie niszczone przez wojska księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego.
Bogata historia Niechobrza
Niechobrz przez wieki przechodził przez różne ręce właścicieli – począwszy od rodu Odrowążów, przez Jordanów, aż po Ligęzów. Z biegiem lat wieś rozrastała się, a jej rozwój gospodarczy wspierały liczne karczmy, młyny oraz działalność wydobywcza. Zainteresowanie tym terenem wzrosło szczególnie w XVIII i XIX wieku, kiedy to wieś zaczęła być dobrze zorganizowana, a jej mieszkańcy aktywnie uczestniczyli w rozwoju lokalnym.
W XX wieku, zwłaszcza w okresie międzywojennym, Niechobrz przeżywał swoje dalsze przemiany. To tu w 1903 roku powstała szkoła, a nieco później teatr włościański, który stał się miejscem aktywności kulturalnej wsi. Po II wojnie światowej rozbudowano tu nowe zakłady, takie jak cegielnia czy młyn walcowy, a także gościniec i inne obiekty infrastrukturalne. Dzięki tym inwestycjom oraz zaangażowaniu lokalnych działaczy, mieszkańcy wsi mogli liczyć na stabilizację ekonomiczną.
Współczesny Niechobrz to miejsce, w którym wciąż silnie obecna jest tradycja. W 1969 roku rozpoczęła się budowa Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy, które przyciąga pielgrzymów z całej Polski. Warto dodać, że w 1987 roku dokonano koronacji obrazu Matki Bożej, co miało ogromne znaczenie dla duchowego życia wsi. Dziś parafia, która stała się jej duchowym centrum, jest nie tylko miejscem modlitwy, ale także kulturalnym ośrodkiem regionu, organizującym wydarzenia i sympozja.
Niechobrz to wieś, która pomimo burzliwej historii, zachowała swój unikalny charakter, pełen tradycji. Miejscowość jednak dynamicznie rozwija się dzięki inwestycjom w infrastrukturę.
ZOBACZ: Niechobrz - wieś na Podkarpaciu, którą w XVII wieku nawiedziła dżuma
