Ciekawostki

Tę wieś na Podkarpaciu w swoim pamiętniku opisał Aleksander Fredro. Dzisiaj przyciąga tłumy turystów

2024-12-09 15:19

Cisna to malownicza wieś w Bieszczadach, położona w województwie podkarpackim, znana z bogatej historii oraz pięknych krajobrazów. Od XVII wieku była miejscem o wielonarodowym charakterze, z tradycjami sięgającymi czasów rodziny Balów. W okresie międzywojennym Cisna zyskała status jednego z większych letnisk regionu, a po uzyskaniu statusu uzdrowiska w 1974 roku, przyciągała coraz większą liczbę turystów. Miejscowość zachwyca zarówno historycznymi zabytkami, jak i pięknem przyrody, co czyni ją atrakcyjnym miejscem do odwiedzenia.

Cisna - wieś na Podkarpaciu, której historia zaskakuje 

Cisna to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, będąca siedzibą gminy o tej samej nazwie. Położona jest w malowniczych Bieszczadach, w dolinie rzeki Solinki, przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 893 i 897. W latach 1939–1944 wieś pełniła funkcję siedziby urzędu gminy w powiecie sanockim. W okresie od 1954 do 1972 roku Cisna należała do gromady Cisna, będąc jednocześnie jej siedzibą. W latach 1975–1998 miejscowość była częścią województwa krośnieńskiego. Cisna została założona w 1552 roku przez rodzinę Balów na prawie wołoskim. W spisie podatkowym z tego okresu pojawia się jako jedna z ponad 30 wsi będących własnością tej rodziny, obok Wołkowyi, Terki, Łopienki, Żubracza, Hoczwi i Baligrodu. W 1589 roku wieś odziedziczył Matiasz IV Bal, syn sanockiego kasztelana Matiasza III Bala z Hoczwi. W XVII wieku właścicielem Cisnej został Samuel Bal, rotmistrz królewskiej chorągwi, który na polecenie sejmu sanockiego utworzył oddział jazdy do obrony przed węgierskimi rozbójnikami.

Cisna stała się inspiracją dla Aleksandra Fredry 

Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku Cisna znalazła się w zaborze austriackim. W 1790 roku wieś odziedziczył Jacek Fredro, ojciec Aleksandra Fredry. Wykorzystując lokalne zasoby rudy żelaza, założył on hutę żelaza i fryszerkę, produkujące narzędzia i przedmioty użytkowe. Huta funkcjonowała do 1864 roku. Cisna stała się także inspiracją dla Aleksandra Fredry, który opisał ją w swoim pamiętniku "Trzy po trzy". Po śmierci Jacka Fredry właścicielem wsi został jego syn Julian, a następnie Henryk Fredro. Krótko zarządzał nią również Henryk Emilian Fredro, uczestnik powstania listopadowego, odznaczony Orderem Virtuti Militari.

W latach 1890–1898 wybudowano wąskotorową linię kolejową z Cisnej do Nowego Łupkowa, a w 1904 roku przedłużono ją do Kalnicy. W związku z rozwojem kolei powstał na Majdanie tartak parowy, działający do 1946 roku. W 1846 roku podczas powstania krakowskiego major Jerzy Bułharyn zorganizował w Cisnej oddział powstańczy z pracowników huty, który wyruszył na Sanok. Po serii potyczek oddział wycofał się do Cisnej, gdzie przekroczył granicę węgierską.

Podczas I wojny światowej na terenie Cisnej toczyły się walki pomiędzy wojskami austro-węgierskimi a rosyjskimi. Na zachodnim skraju wsi znajduje się niewielki cmentarz wojenny, na którym spoczywają żołnierze polegli w latach 1914–1915. Od listopada 1918 do stycznia 1919 roku Cisna należała do tzw. Republiki Komańczańskiej, a po traktacie z Saint-Germain-en-Laye w 1919 roku, oficjalnie stała się częścią Polski, co ostatecznie potwierdzono w 1923 roku przez Radę Ambasadorów.

W okresie międzywojennym Cisna była jedną z większych i bardziej zasobnych wsi Bieszczad, a także popularnym letniskiem. Znajdował się tu komisariat Straży Granicznej. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku w Cisnej istniało 46 domów zamieszkanych przez 416 osób, z czego 132 było grekokatolikami, 166 katolikami, a 118 wyznawało judaizm. Miejscowość miała wówczas wielonarodowy charakter – zamieszkiwali ją Ukraińcy, Polacy i Żydzi. W kolejnych latach liczba mieszkańców systematycznie rosła, aż do wybuchu II wojny światowej.

Cisna uzyskała status uzdrowiska w 1974 roku, co podkreśliło jej znaczenie turystyczne. W miejscowości znajduje się kościół rzymskokatolicki, który przeszedł renowację w 2007 roku.

ZOBACZ: CISNA - WIEŚ NA PODKARPACIU, KTÓRĄ W SWOIM PAMIĘTNIKU OPISAŁ ALEKSANDER FREDRO

Aktywacja _14_08 bieszczady
Lektury szkolne - streszczenia
Zemsta - Aleksander Fredro . Streszczenie , bohaterowie, problematyka.