- W Polanie, gmina Czarna, stoi najstarsza cerkiew w Bieszczadach, oficjalnie datowana na 1790 rok.
- Drewniana świątynia wraz z dzwonnicą jest częścią Szlaku Architektury Drewnianej.
- Lokalne przekazy sugerują, że historia cerkwi może sięgać nawet XVI wieku.
- Co jeszcze skrywa ten niezwykły zabytek i dlaczego jego prawdziwy wiek budzi kontrowersje?
Ta podkarpacka cerkiew ma ponad 235 lat. Jest najstarsza i przykuwa uwagę turystów
Na mapie Bieszczadów znaleźć można wiele miejsc, które przyciągają nie tylko miłośników górskich krajobrazów, lecz także pasjonatów historii i tradycji. Jednym z nich jest niewielka miejscowość Polana w gminie Czarna, gdzie wznosi się wyjątkowy zabytek – najstarsza cerkiew w Bieszczadach. Choć według dokumentów liczy sobie ponad 235 lat, to lokalne przekazy i rodzinne historie mieszkańców sugerują, że jej dzieje sięgają jeszcze dalej, nawet kilku stuleci wstecz.
Architektura, która urzeka prostotą i autentycznością
Świątynia w Polanie to drewniana cerkiew o konstrukcji zrębowej. Zbudowana jest w układzie dwudzielnym, z wydłużoną nawą i węższym prezbiterium. Nad całością góruje charakterystyczny dach dwuspadowy, na którym wznoszą się trzy wieżyczki. Choć z zewnątrz budowla może wydawać się skromna, to właśnie w tej prostocie kryje się jej niezwykły urok. To przykład tradycyjnego budownictwa sakralnego, które od wieków wpisuje się w pejzaż Podkarpacia.
Uzupełnieniem cerkwi jest drewniana dzwonnica stojąca w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Dwukondygnacyjna konstrukcja słupowa została wzniesiona w 1922 roku, w czasie większego remontu całego kompleksu. Choć młodsza od samej cerkwi, świetnie komponuje się z zabytkową świątynią, tworząc spójną i malowniczą całość.
Ile naprawdę ma lat ta świątynia?
Datowanie cerkwi w Polanie wzbudza zainteresowanie zarówno historyków, jak i turystów. Oficjalnie przyjmuje się rok 1790 jako moment budowy lub gruntownej przebudowy. To oznacza, że obiekt liczy sobie ponad 235 lat. Jednak tradycje ustne mieszkańców i niektóre ślady materialne sugerują, że historia świątyni zaczęła się znacznie wcześniej.
Według przekazów miejscowych cerkiew mogła powstać już w XVI lub XVII wieku. Co więcej, pierwotnie miała pełnić funkcję kaplicy dworskiej, związanej z rodem Romerów – dawnych właścicieli tych ziem. Na potwierdzenie tej wersji wskazuje XVII-wieczna płyta nagrobna jednego z członków rodziny, która jeszcze do niedawna znajdowała się we wnętrzu cerkwi. To odkrycie pozwala przypuszczać, że rok 1790 nie był datą samego wzniesienia budowli, lecz raczej jej odnowienia czy też ponownej konsekracji.
Miejsce na Szlaku Architektury Drewnianej
Zarówno cerkiew, jak i dzwonnica zostały włączone do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej. To prestiżowe wyróżnienie oznacza, że świątynia w Polanie jest jednym z najcenniejszych przykładów drewnianego budownictwa sakralnego regionu. Szlak przyciąga każdego roku rzesze turystów, którzy poszukują nie tylko pięknych widoków, ale też żywych śladów historii i kultury dawnych mieszkańców Podkarpacia.
Dlaczego warto odwiedzić Polanę?
Odwiedzenie cerkwi w Polanie to nie tylko lekcja historii, lecz także spotkanie z wyjątkową atmosferą miejsca, które od setek lat stanowiło centrum duchowego życia lokalnej społeczności. Spacer wśród starych ścian drewnianej świątyni pozwala poczuć klimat dawnych wieków, a jednocześnie docenić kunszt dawnych cieśli, którzy potrafili stworzyć obiekt trwały i piękny mimo upływu czasu.
To także okazja, aby zobaczyć, jak ważną rolę pełni dziedzictwo kulturowe Bieszczadów. Najstarsza cerkiew regionu jest nie tylko pomnikiem przeszłości, lecz także żywym świadectwem tego, jak historia splata się z tradycją, religią i lokalną tożsamością.
Dziś cerkiew w Polanie zachwyca odwiedzających, ale jej los przypomina również o kruchości drewnianej architektury. Każdy kolejny rok, każde warunki atmosferyczne i brak należytej opieki mogą zagrozić jej przyszłości. Dlatego włączenie świątyni do Szlaku Architektury Drewnianej nie tylko promuje ją turystycznie, ale też daje szansę na lepszą ochronę i konserwację.
ZOBACZ: To najstarsza cerkiew w Bieszczadach. Nie uwierzysz ile ma lat!
