Legenda końcówki -ski. Ile nazwisko mówi o twoim pochodzeniu?

Najpopularniejsze nazwiska w Polsce

Jakie są najpopularniejsze nazwiska w Polsce? Od lat lider jest tu jeden i wcale nie jest to Kowalski. Pierwsze miejsce niepodzielnie należy do Nowaka. Nazwisko to nosi ponad 201 tys. osób. Drugim na liście najpopularniejszych jest Kowalski/Kowalska. Posługuje się nim ponad 135 tys. mieszkańców Polski. Podium zamyka Wiśniewska/Wiśniewski z wynikiem ponad 108 tys. noszących je osób. W pierwszej piątce znajduje się także Wójcik i Kowalczyk. Odpowiednio nosi je prawie 98 tys. osób i ponad 96 tys.

Skąd pochodzą polskie nazwiska?

W momencie, gdy pada pytanie o pochodzenie polskich nazwisk, naturalną odpowiedzią jest nawiązanie do końcówek -ski, -cki i -icz. Początkowo były one charakterystyczne dla polskiej szlachty. Nierzadko dodawano je tworząc nazwisko od nazwy pańskich włości – gdy rozróżnianie po imionach stawało się niewystarczające.

Czy to oznacza, że noszący obecnie nazwiska zakończone na -ski, -cki czy -icz to potomkowie niegdysiejszych szlachciców? Niestety, romantyczna wizja zderza się tu z rzeczywistością. Zdecydowana większość Polek i Polaków nie może pochwalić się szlacheckimi korzeniami. Najczęściej mieszkańcy naszego kraju posiadają chłopskie pochodzenie. Biorąc pod uwagę, że w okresie, w którym w Polsce na szeroką skalę zaczynały pojawiać się nazwiska, czyli w XVI wieku, właśnie ta warstwa społeczna stanowiła zdecydowaną większość społeczności. Było to ponad 70 procent. Dla porównania, szlachta stanowiła jedynie około 5 procent mieszkańców kraju.

Kiedy zaczęły pojawiać się pierwsze polskie nazwiska?

Jak twierdzą specjaliści, pierwsze polskie nazwiska zaczęły pojawiać się dopiero w XIII-XIV wieku. Wcześniej funkcjonowały jedynie imiona. Z biegiem czasu dołączył do nich drugi człon, ułatwiający identyfikację przedstawiciela danej rodziny czy społeczności. Tworzone je właśnie poprzez dodanie końcówki do nazwy włości szlacheckich. Sytuacja ta nie zmieniała się do XVI wieku. Później końcówki straciły swoją moc – chłopi także zaczęli posługiwać się nazwiskami zakończonymi na -ski,-cki lub -icz. Z kolei szlachta poszła krok dalej. W XVII i XVIII wieku jej przedstawiciele zaczęli nadawali sobie przydomki, przezwiska i imioniska, co pozwalało odróżnić się od się innych, noszących to samo imię i nazwisko.