Pełkinie na Podkarpaciu - znajduje się w nich wyjątkowy pałac. Jego obecny wygląd to zasługa księcia Czartoryskiego
Historia tego miejsca sięga czasów prehistorycznych – o dawnym osadnictwie świadczą odkrycia archeologiczne z epoki brązu i żelaza. Odkryto tu również cmentarzysko z grobami ciałopalnymi, co wskazuje na obecność kultury łużyckiej na tych terenach. Nazwa "Pelkynye" pojawia się już w dokumentach z XV wieku, gdy wieś była częścią dóbr Jarosławskich, należących do Spytka z Tarnowa, wojewody sandomierskiego.
Przez wieki Pełkinie przechodziły z rąk do rąk, a kolejne rody szlacheckie pozostawiały po sobie ślady w architekturze i krajobrazie. W XVI wieku Zofia z Odrowążów Kostkowa, wdowa po Janie Krzysztofie Tarnowskim, zainicjowała budowę pałacu otoczonego ozdobnym ogrodem z wodotryskami. Pałac był rozbudowywany przez kolejnych właścicieli, takich jak Sanguszkowie i Czartoryscy. W XIX wieku książę Witold Czartoryski, pasjonat dendrologii, przekształcił otaczający park w romantyczny ogród krajobrazowy w stylu angielskim, sadząc wiele egzotycznych drzew, takich jak magnolie czy choina kanadyjska.
Liczne zmiany, które zaważyły na obecnym charakterze wsi
Podczas II wojny światowej Pełkinie były świadkiem dramatycznych wydarzeń. W miejscowości funkcjonował obóz dla jeńców radzieckich, w którym przebywało około 30 tysięcy więźniów. Tragiczny los spotkał wielu z nich – głód i wycieńczenie pochłonęły życie około 6 tysięcy osób. Na ich cześć wzniesiono pomnik i urządzono cmentarz.
Po wojnie wieś doświadczyła licznych zmian. W 1945 roku część mieszkańców została przesiedlona na tereny Ukrainy, a majątek Czartoryskich znacjonalizowano. Pałac, choć zdewastowany, przetrwał, a w latach powojennych zaadaptowano go na Dom Pomocy Społecznej. Dopiero w 2012 roku budynek wrócił w ręce rodziny Czartoryskich, co otworzyło nowy rozdział w jego historii.
Pełkinie mają również bogatą tradycję religijną. W miejscowości znajdowała się cerkiew greckokatolicka, która po wojnie została przekształcona w kościół rzymskokatolicki. Parafia, założona w 1945 roku, otrzymała w 1949 roku prawo do odpustu na 3 maja – święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski.
Dziś Pełkinie to miejsce, które łączy w sobie bogatą historię z pięknem przyrody. Wciąż można tu podziwiać zabytki przeszłości, takie jak pałac, kapliczki, czy pozostałości folwarku, a park zachwyca swoją różnorodnością botaniczną. To cicha, urokliwa miejscowość, która kryje w sobie wiele opowieści o minionych wiekach.
ZOBACZ: Pełkinie - w tej wsi na Podkarpaciu znajduje się wyjątkowy pałac. Jego obecny wygląd to zasługa księcia Czartoryskiego
