- Rezerwat przyrody Sine Wiry, ukryty w Bieszczadach, to nie tylko dzika przyroda, ale także miejsce z niezwykłą historią.
- We wrześniu 1980 roku, w wyniku osunięcia się zbocza góry Połoma, powstało tu szmaragdowe jeziorko.
- Choć dziś niemal całkowicie zanikło, jego dziedzictwo i rezerwat nadal przyciągają miłośników natury.
Rezerwat przyrody Sine Wiry. W wyniku naturalnej katastrofy powstało tu jeziorko szmaragdowe
Rezerwat przyrody Sine Wiry został utworzony w 1987 roku na powierzchni ponad 450 hektarów w granicach gmin Cisna, Solina i Czarna w województwie podkarpackim. Znajduje się na terenach dawnych wsi: Łuh, Zawój i Polanki. Jego sercem jest przełomowy odcinek rzeki Wetliny, który zachwyca dzikim, niemal pierwotnym charakterem. Otaczające go zbocza Połomy porastają lasy bukowo-jodłowe, będące jednymi z najlepiej zachowanych drzewostanów w Bieszczadach. Obszar ten objęto ochroną nie tylko ze względu na cenne gatunki flory i fauny, ale również unikalny krajobraz powstały w wyniku potężnych sił natury.
We wrześniu 1980 roku intensywne opady deszczu doprowadziły do sporego osuwiska zbocza góry Połoma. Masa ziemi i skał zatarasowała koryto Wetliny, tworząc naturalną zaporę wodną. W wyniku jej spiętrzenia powstał zbiornik o długości blisko 300 metrów, głębokości do 5 metrów i o wyjątkowo ciemnozielonej barwie – nazwany przez lokalnych „Szmaragdowym Jeziorkiem”.
To nietrwałe dzieło natury zachwycało przez ponad dekadę. Jednak już w latach 90. zbiornik zaczął zanikać – został zamulony, a dziś jego miejsce zajmuje młody las i szeroka, żwirowa terasa rzeczna. Mimo to nazwa „Szmaragdowe Jeziorko” wciąż figuruje na mapach i w przewodnikach.
Rezerwat Sine Wiry to prawdziwa skarbnica gatunków – występuje tu aż 350 gatunków roślin naczyniowych, w tym rzadkie i chronione, jak buławnik mieczolistny czy tojad wschodniokarpacki. Gęste, naturalne lasy stanowią schronienie dla wielu zwierząt – w tym dużych drapieżników, takich jak niedźwiedź brunatny, wilk i ryś, a także ptaków drapieżnych, m.in. orła przedniego i orlika krzykliwego.
W wodach Wetliny i Solinki żyją pstrągi potokowe, brzany karpackie oraz chronione gatunki płazów i bezkręgowców. W dolinach można spotkać sarny, jelenie, dziki, a także wydry rzeczne.
Edukacja i dostępność dla turystów
Rezerwat udostępniono dla odwiedzających za pomocą dwóch ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych – krótszej (ok. 900 m) i dłuższej (ok. 3 km). Trasy prowadzą wzdłuż malowniczego przełomu rzeki, oferując przystanki z tablicami edukacyjnymi i miejscami odpoczynku. Są odpowiednie zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i dla rowerzystów czy miłośników narciarstwa biegowego zimą.
Dojście do rezerwatu możliwe jest z dwóch kierunków – od strony Polanek (z wygodnym parkingiem Nadleśnictwa Baligród) lub z Kalnicy (bardziej wymagającym szlakiem z pozostałościami dawnych wsi, jak Łuh czy Zawój).
Dziedzictwo „Szmaragdowego Jeziorka”
Choć jeziorko, które dało początek tej opowieści, dziś już praktycznie nie istnieje, jego historia pozostaje wyjątkowym przykładem siły natury i dynamicznych przemian środowiska. Rezerwat Sine Wiry zachwyca dzikością, brakiem ingerencji człowieka i ciszą – tak rzadką w dzisiejszym świecie.
To miejsce, które warto odwiedzić nie tylko dla pięknych widoków, ale również po to, by zrozumieć, jak nieprzewidywalna i zarazem twórcza potrafi być przyroda.
ZOBACZ: Rezerwat przyrody Sine Wiry
