Nowy rezerwat na Podkarpaciu. To pierwszy ze stu, które powstaną

Pierwszy rezerwat przyrody w ramach inicjatywy „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych” otwarty na Podkarpaciu

„Mur Krzeczkowski” uroczyście otwiera listę 100 nowo powołanych rezerwatów w Polsce. W tym samym dniu, w całej Polsce, regionalni dyrektorzy ochrony środowiska podpisywali akty ustanawiające rezerwaty na terenie swoich województw. Łączna powierzchnia 53 nowych rezerwatów wynosi ponad 3 400 ha, co odpowiada około 3% obszaru leśnego aktualnie chronionego w formie rezerwatów. 

Dziś, wraz z ustanoweniem rezerwatu „Mur Krzeczkowski”, rozpoczynamy proces ustanawiania pierwszych 53 rezerwatów. To symboliczny moment - ponad 100 kolejnych rezerwatów powstanie w ciągu najbliższych miesięcy, wypełniając tym samym obietnicę „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych - powiedział dr Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska podczas uroczystego podpisania aktu utworzenia rezerwatu.

Proces tworzenia rezerwatów jest skomplikowany i czasochłonny. W tym roku leśnicy z całego kraju przekazali do RDOŚ ponad 200 propozycji nowych rezerwatów. Następnie przeprowadzono konsultacje społeczne, których wyniki posłużyły jako podstawa do szczegółowych analiz. Raporty z tych konsultacji zostały udostępnione na stronach internetowych regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Kolejnym etapem były wizje terenowe, realizowane wspólnie przez leśników i pracowników RDOŚ na terenach planowanych rezerwatów. Aktualnie w Regionalnych Dyrekcjach Ochrony Środowiska trwają prace nad kolejnymi zarządzeniami dotyczącymi nowych rezerwatów. 

Rezerwaty przyrody w Polsce 

Rezerwaty przyrody obejmują tereny o zachowanym lub minimalnie zmienionym charakterze, mające szczególną wartość przyrodniczą, naukową, kulturową lub krajobrazową. To ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej. Decyzje o ich ustanowieniu podejmują Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska na podstawie wniosków i przepisów ustawy o ochronie przyrody. Wiele inicjatyw pochodzi od leśników, którzy w swojej codziennej pracy identyfikują cenne obszary.

Lasy Państwowe „skrywają” wiele cennych i unikatowych przyrodniczo miejsc. Takie perełki, jak znajdujący się na terenie leśnictw Krzeczkowa i Cisowa w Nadleśnictwie Krasiczyn, powoływany dziś rezerwat, jest ogromną wartością przyrodniczą. Lokalni leśnicy dbali o to szczególne miejsce od wielu lat. Jako Lasy Państwowe jesteśmy wykonawcą zadań powierzanych nam przez państwo. Zwłaszcza tych zadań, które są wyrazem troski o przyrodę. Każdy z nas – leśników – rozumie i docenia ogromną wagę konieczności ochrony takich miejsc i czuje się za nie odpowiedzialny, zarówno służbowo, jak i moralnie – bo leśnicy to przede wszystkim przyrodnicy – podsumował Witold Koss - Dyrektor Generalny Lasów Państwowych.

W Polsce istnieje około 1500 rezerwatów przyrody, z czego ponad 1300 zlokalizowanych jest na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe. Rezerwat „Mur Krzeczkowski” chroni unikatową formację geologiczną – skarpę denudacyjną typu „kuesta”, złożoną z twardych margli krzemionkowych, które rozpadają się na ostrokrawędzisty gruz. Powstanie tej formacji jest efektem długotrwałych procesów geologicznych. Stopniowa erozja otaczających, bardziej miękkich warstw skalnych doprowadziła do wypreparowania charakterystycznego skalnego muru. Na powierzchni skał widoczne są „tektoglify” – ślady ruchów tektonicznych masywu oraz poślizgu warstw skalnych, które układają się w interesujące wzory. Otoczenie tej formacji porasta buczyna karpacka, a jednym z jej cenniejszych elementów jest języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium).

Rezerwat od dawna przyciąga uwagę naukowców. Jego unikalne cechy geologiczne były opisywane m.in. w Przeglądzie Geologicznym (Nr 6, 1988) oraz w Przewodniku LIX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Na terenie rezerwatu znajduje się również stanowisko dokumentacyjne „Mur Krzeczkowski”, stanowiące ważne źródło wiedzy o geologii tego regionu. Stanowisko to, utworzone w 2007 roku, zajmuje powierzchnię 0,45 ha.

Rezerwaty przyrody to utrwalone w naszej historii formy ochrony przyrody. Proces ich tworzenia rozpoczął się ok. 100 lat temu. Na przestrzeni lat ochroną przyrody zajmowali się leśnicy, naukowcy i urzędnicy, ale także działacze społeczni - wyjaśniła dr inż. Agnieszka Marcela Regionalny Konserwator Przyrody w Rzeszowie.

ZOBACZ: Setny rezerwat przyrody na Podkarpaciu