Legitymowanie przez policje. Kiedy jest uzasadnione?
Skargi na otrzymywane mandaty za niedostosowanie się do policyjnych poleceń to w ostatnim czasie bardzo często spotykana sytuacja. Za uniemożliwianie lub utrudnianie czynności funkcjonariuszy można dostać także wezwanie do sądu. Jak mówi kodeks wykroczeń, "kto umyślnie, nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariuszy Policji lub Straży Granicznej, na podstawie prawa, poleceń określonego zachowania się, uniemożliwia lub istotnie utrudnia wykonanie czynności służbowych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny".
Kiedy musimy słuchać poleceń policji?
Według prawa, funkcjonariusze mają możliwość wydania polecenia określonego zachowania się, gdy wykonują czynności operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe w celu:
- rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw, przestępstw skarbowych i wykroczeń;
- poszukiwania osób ukrywających się przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości;
- poszukiwania osób, które na skutek wystąpienia zdarzenia uniemożliwiającego ustalenie miejsca ich pobytu należy odnaleźć w celu zapewnienia ochrony ich życia, zdrowia lub wolności.
Interwencja tylko w określonych przypadkach
Jednym z najczęściej wydawanych poleceń jest to, dotyczące okazania dokumentu tożsamości w celu ustalenia danych osobowych. Zgodnie z zapisem zawartym w Konstytucji RP, nikt nie ma obowiązku ujawniania informacji o sobie, w innym przypadku niż ten poparty odpowiednią ustawą. Wynika zatem z tego, że funkcjonariusze policji nie mogą pozyskiwać i gromadzić innych informacji o obywatelach, niż te które są niezbędne do realizacji określonych celów. Mówiąc prosto, policjant nie ma prawa do legitymowania nas bez uzasadnionej przyczyny, która musi także być poparta ustawą.
Policjant decydujący się na wylegitymowanie obywatela ma określone obowiązki, które muszą zostać spełnione w takiej sytuacji. Musi on podać swój stopień, nazwisko, przyczynę podjęcia interwencji, a jeżeli legitymowana osoba wyrazi taką chęć, powinien także podać podstawę prawną podjęcia czynności. Funkcjonariusz zobowiązany jest również poinformować o możliwości złożenia zażalenia do konkretnego prokuratora.
